Jeśli od lat trzymasz w portfelu bezterminowe prawo jazdy i myślisz, że „przecież to mam już na zawsze” – mamy ważną wiadomość: nie, już nie na zawsze. Parlament Europejski przyjął zmiany w przepisach i to oznacza, że aż 15 milionów polskich kierowców będzie musiało wymienić swoje dokumenty.
Brzmi jak gigantyczna kolejka w urzędzie? Niestety… trochę tak to wygląda.
UE robi porządki z prawami jazdy
Zmiany mają poprawić bezpieczeństwo na drogach, a przy okazji ujednolicić zasady w całej Unii. Koniec z dokumentami „bez daty końcowej” – teraz każdy kierowca będzie musiał co jakiś czas odświeżyć swoje uprawnienia.
Co się zmienia?
- nowe prawa jazdy będą ważne maksymalnie 15 lat,
- jeśli prawo jazdy działa też jako dowód tożsamości – okres ważności można skrócić do 10 lat,
- w Polsce i tak obowiązuje 15-letni termin ważności, więc krajowe przepisy już są pod to przygotowane.
Bezterminowe prawo jazdy? Do wymiany – i to obowiązkowo
Rewolucja najbardziej uderzy w osoby, które mają prawo jazdy wydane przed 19 stycznia 2013 roku. To właśnie oni – około 15 milionów kierowców – muszą stawić się w urzędzie po nowy blankiet.
Kiedy trzeba to zrobić?
Ustawa mówi jasno:
- od 19 stycznia 2028 r. do 18 stycznia 2033 r. wszystkie „bezterminówki” muszą zostać wymienione,
- terminy szczegółowe wyznaczy Ministerstwo Infrastruktury,
- można wymienić dokument wcześniej, jeśli ktoś chce mieć to z głowy.
Tak czy inaczej: nie ma zmiłuj się – każdy musi to zrobić.
Kto wymienia i jakie kategorie obejmuje zmiana?
Nowe 15-letnie dokumenty dotyczą kategorii: AM, A1, A2, A, B1, B, B+E, T. Jeśli masz problemy zdrowotne (np. wada wzroku), lekarz może skrócić ważność prawa jazdy do 5 lat. Kierowcy ciężarówek i autobusów zawsze mają dokumenty ważne maksymalnie 5 lat, zgodnie z badaniami lekarskimi i psychologicznymi.
Seniorzy a nowe przepisy – będzie obowiązkowa kontrola zdrowia?
Temat wywołał gorące dyskusje. Komisja Europejska chciała obowiązkowych badań co 5 lat po 65. roku życia, ale europosłowie tego nie „klepnęli”. Zamiast tego:
- kraje UE mogą, ale nie muszą, skrócić ważność prawa jazdy dla seniorów,
- możliwe będzie wprowadzenie częstszych badań lub kursów odświeżających,
- ważność „zwykłych” praw jazdy pozostaje na poziomie 15 lub 10 lat (w zależności od kraju).
Koniec kombinowania: kara będzie działać w całej Unii
Nowe przepisy uderzą też w kierowców-luzaków, którzy liczyli, że „jak mnie złapią za granicą, to nic mi nie zrobią w Polsce”.
To koniec takiego myślenia.
- Jeśli stracisz prawo jazdy np. we Francji – informacja trafi do systemu RESPER,
- zakaz będzie obowiązywać we wszystkich krajach UE,
- dotyczy to ciężkich wykroczeń: jazda po alkoholu, narkotykach, spowodowanie śmiertelnego wypadku, +50 km/h itd.
Ostrzej także w Polsce
Dodatkowo prezydent podpisał zmiany w Prawie o ruchu drogowym:
- przekroczenie prędkości o 50 km/h poza terenem zabudowanym na drodze jednojezdniowej = 3 miesiące bez prawka,
- jeśli ktoś wsiądzie za kółko mimo zatrzymania dokumentu – straci uprawnienia na stałe,
- o nowe prawo jazdy będzie można starać się dopiero po 5 latach.
Podsumowanie? Urzędy będą miały tłoczno
Jeśli masz bezterminowe prawo jazdy – przygotuj się. Z wymianą można poczekać nawet kilka lat, ale nie ma szans jej uniknąć. Może nie warto czekać na ostatni moment, kiedy kolejki będą się ciągnęły jak korek na Zakopiance?
Jedno jest pewne: stare prawa jazdy przechodzą do historii. Nowe przepisy wprowadzają jedno: kierowcy w całej UE mają grać według tych samych, bardziej rygorystycznych zasad. Warto być na to gotowym.
O wspomnianej sytuacji pisaliśmy w ubiegłym roku.