BP Energy Outlook 2019 – Perspektywy dla rynku energetycznego

Najnowsza edycja raportu BP pt. „Perspektywy dla rynku energetycznego” zawiera rozważania na temat najważniejszych czynników niepewności, które mogą wpływać na sytuację na globalnych rynkach energetycznych do roku 2040. W analizowanym okresie największa niepewność dotyczy konieczności dostarczenia większej ilości energii niezbędnej do wsparcia dalszego wzrostu gospodarczego oraz rosnącej zamożności, a także potrzeby przyspieszenia transformacji energetycznej przy dużym zaangażowaniu technologii niskoemisyjnych. Rozpatrywane scenariusze wskazują na dwutorowe wyzwania, z którymi zmagać się będzie świat. Raport rozważa także szereg innych zagadnień, w tym możliwość eskalacji sporów handlowych oraz wpływ znacznego zaostrzenia przepisów dotyczących tworzyw sztucznych.

Duża część treści opracowania „Perspektywy dla rynku energetycznego” oparta jest na scenariuszu transformacji ewolucyjnej. Scenariusz ten wraz z innymi omówionymi w opracowaniu nie stanowi próby wejrzenia w przyszłość i przewidzenia, co może się wydarzyć, lecz zawiera rozważania na temat możliwych skutków szeregu decyzji i założeń.

Zgodnie ze scenariuszem transformacji ewolucyjnej zakładającym, że polityki rządów, technologie i preferencje społeczeństwa będą się zmieniać w podobny sposób i w podobnym tempie jak w niedalekiej przeszłości:

  • Globalny popyt na energię wzrośnie o około jedną trzecią do 2040 r. napędzany przez poprawiające się standardy życia, zwłaszcza w Indiach, Chinach i w Azji.
  • Za ok. 75% całkowitego wzrostu zapotrzebowania na energię odpowiadać będzie przemysł oraz infrastruktura, podczas gdy wzrost popytu na energię w transporcie mocno spowolni w stosunku do trendów z przeszłości z uwagi na rosnącą efektywność pojazdów.
  • Za ok. 75% wzrostu zapotrzebowania na energię pierwotną odpowiadać będzie sektor energetyczny.
  • 85% wzrostu podaży energii pochodzić będzie ze źródeł odnawialnych i gazu ziemnego, a do 2040 roku odnawialne źródła energii staną się największym źródłem służącym do wytwarzania energii na świecie.
  • Odnawialne źródła energii zdobywają swoje miejsce w globalnym systemie energetycznym szybciej niż jakiekolwiek inne paliwo w historii.
  • Popyt na ropę naftową będzie rósł w pierwszej połowie analizowanego okresu, a następnie będzie stopniowo hamował, podczas gdy zużycie węgla pozostanie na niezmiennym poziomie. We wszystkich scenariuszach rozważanych w Raporcie konieczne będzie ponoszenie dalszych nakładów na poszukiwanie nowych źródeł ropy w celu zaspokojenia popytu na ropę naftową do 2040 r.
  • Globalny poziom emisji dwutlenku węgla będzie nadal rósł, co sygnalizuje potrzebę podjęcia szeregu kroków w celu uzyskania znacznego ograniczenia emisji.

Nowe wydanie raportu „Perspektywy dla rynku energetycznego ” zostało zaprezentowane w dniu 14 lutego 2019 r. w Londynie przez Spencera Dale’a, głównego ekonomistę Grupy BP, oraz Boba Dudley’a, prezesa Grupy BP.

„Raport ponownie uświadamia nam szybkie tempo, w jakim zmieniają się systemy energetyczne na świecie oraz wskazuje, że w najbliższej przyszłości będziemy musieli sprostać złożonemu wyzwaniu polegającemu na zwiększeniu dostaw energii przy jednoczesnym obniżeniu emisji. W realizacji tego wyzwania będą odgrywać rolę różne formy energii.” – zauważył Bob Dudley.

„Prognozowanie przebiegu transformacji energetycznej to olbrzymie i złożone zadanie. W BP wiemy, jaki efekt należy uzyskać, lecz nie znamy sposobu, w jaki dokona się transformacja. Nasza strategia oferuje nam elastyczność i zdolności, których potrzebujemy do zmierzenia się z niepewną sytuacją.” 

„Świat energii się zmienia.” – potwierdza Spencer Dale. „Odnawialne źródła energii i gaz ziemny łącznie odpowiadać będą za przeważającą większość wzrostu podaży energii pierwotnej. W scenariuszu transformacji ewolucyjnej 85% nowej energii zostanie wytworzone dzięki technologiom niskoemisyjnym.” 

Oprócz scenariusza transformacji ewolucyjnej w Raporcie rozpatrzono także kilka dodatkowych scenariuszy. Najważniejsze z nich omówiono poniżej.

 

Więcej energii

Potrzebujemy więcej energii, aby wspierać wzrost i umożliwić miliardom ludzi przejście od niskich do średnich dochodów; ten wariant omówiono w ramach scenariusza „Więcej energii”.

Istnieje silna korelacja pomiędzy postępem ludzkości a zużyciem energii; wskaźnik rozwoju społecznego ONZ wskazuje, że wzrost zużycia energii do ok. 100 gigadżuli (GJ) na osobę wiąże się z istotnym rozwojem społecznym i poprawą dobrobytu. Obecnie ok. 80% światowej populacji żyje w krajach, w których średnie zużycie energii wynosi mniej niż 100 GJ na osobę. Aby zmniejszyć te proporcje do ok. 1/3 populacji do 2040 r. potrzebowalibyśmy o ok. 65% więcej energii niż obecnie, lub o 25% więcej energii niż potrzebne jest w ramach scenariusza transformacji ewolucyjnej. Wzrost ilości energii ponad tę, która przewidziana jest w scenariuszu transformacji ewolucyjnej, odpowiada całkowitej ilości energii zużytej przez Chiny w 2017 r.

Oprócz scenariusza „Więcej energii”, Raport wskazuje także na konieczność podjęcia dalszych działań w celu ograniczenia emisji dwutlenku węgla. Jest to dwutorowe wyzwanie dla naszego świata – dostarczenie większej ilości energii przy jednoczesnym ograniczeniu emisji.

Dynamiczna transformacja

Scenariusz „dynamiczna transformacja” łączy w sobie szereg analiz zawartych w Raporcie. Rozpatruje wpływ ogółu działań związanych z polityką zawartych w osobnych scenariuszach dotyczących technologii niskoemisyjnych dla przemysłu i infrastruktury, transportu i sektora energetycznego. W tym scenariuszu do 2040 r. uzyskujemy spadek emisji dwutlenku węgla o ok. 45% w stosunku do obecnego poziomu, co odpowiada mniej więcej środkowej wartości wynikającej z zewnętrznych prognoz deklarujących zgodność z celami ustalonymi podczas szczytu klimatycznego w Paryżu.

Spadek ten wynika z następujących czynników: zwiększenie efektywności energetycznej; przejście na paliwa niskoemisyjne; korzystanie w istotnym zakresie z technologii wychwytywania, wykorzystywania i składowania dwutlenku węgla (CCUS); oraz – co jest szczególnie ważne dla sektora energetycznego – znaczny wzrost ceny węgla.

Sektor energetyczny jest obecnie największym pojedynczym źródłem emisji dwutlenku węgla związanych z użyciem energii i z tego powodu niezwykle istotne jest ograniczenie emisji w tym sektorze. Obniżenie emisji w branży transportowej we wszystkich scenariuszach do 2040 r. jest w porównaniu z tym stosunkowo niewielkie.

„Polityki ukierunkowane na sektor energetyczny odgrywają istotną rolę w uzyskaniu znacznego ograniczenia emisji dwutlenku węgla w ciągu najbliższych 20 lat… większość możliwości łatwego ograniczenia emisji istnieje poza sektorem transportu.” – zauważył Dale.

Nawet w scenariuszu dynamicznej transformacji w 2040 r. poziom emisji nadal jest znaczny. W celu realizacji celów uzgodnionych na szczycie w Paryżu w drugiej połowie wieku pozostałe emisje należałoby istotnie obniżyć i zrównoważyć emisjami ujemnymi, czyli działaniami niwelującymi skutki emisji. W tegorocznym wydaniu raportu „Perspektywy dla rynku energetycznego” rozważane są technologie i postępy, które mogą odegrać ważną rolę w obniżaniu emisji po roku 2040.

Kluczową kwestią byłaby niemal całkowita rezygnacja z węgla w sektorze energetycznym, co wymagałoby większego użycia odnawialnych źródeł energii i technologii CCUS w połączeniu z użyciem gazu ziemnego – a także zwiększonej elektryfikacji po stronie odbiorców końcowych (np. transportu). Dla końcowych użytkowników, którzy nie mogą przejść na korzystanie z energii elektrycznej, istotne będą inne formy i nośniki energii niskoemisyjnej,  w tym między innymi wodór i bioenergia. Ponadto w raporcie podkreślono znaczenie gospodarki obiegowej oraz powszechniejszego korzystania z technologii składowania i usuwania dwutlenku węgla.

Mniej intensywna globalizacja

Handel międzynarodowy pobudza wzrost gospodarczy i pozwala krajom dywersyfikować swoje źródła energii. W scenariuszu „Mniej intensywna globalizacja” zawartym w Raporcie rozważano możliwy wpływ eskalacji konfliktów gospodarczych na globalny system energetyczny.

„Historia uczy nas, że obawy o bezpieczeństwo energetyczne mogą mieć trwały niekorzystny efekt” – zauważa Dale.

W tym scenariuszu podjęto próbę oceny wpływu mniejszej otwartości i wymiany handlowej w związku z eskalacją sporów handlowych na światowy PKB, a zatem na popyt na energię. Ponadto rosnące obawy o bezpieczeństwo energetyczne mogą sprawić, że kraje będą preferować energię wytwarzaną wewnętrznie, co doprowadzi do silnej redukcji obrotu energią. W największym stopniu odczują to eksporterzy energii netto, na których niekorzystnie odbija się istotne spowolnienie wzrostu eksportu ropy i gazu.

Zakaz korzystania z tworzyw sztucznych jednorazowego użytku

Największym pojedynczym źródłem wzrostu popytu na ropę naftową w ciągu najbliższych 20 lat będzie niepalne użycie paliw płynnych w przemyśle, w szczególności jako surowca do produkcji artykułów ropopochodnych. Jest to związane ze wzrostem produkcji tworzyw sztucznych. Wzrost popytu na niepalne użycie paliw w scenariuszu transformacji ewolucyjnej jest jednak wolniejszy niż w przeszłości, co wynika z założenia, że przepisy regulujące użycie i recykling tworzyw sztucznych znacznie się zaostrzą w ciągu najbliższych 20 lat.

Biorąc pod uwagę rosnące obawy związane z zagrożeniem dla środowiska na skutek stosowania tworzyw sztucznych jednorazowego użytku, w Raporcie rozważono także zakaz ich stosowania przewidujący szybsze zaostrzenie przepisów, co prowadzić będzie do ogólnoświatowego zakazu stosowania wszystkich jednorazowych tworzyw od roku 2040.

W tym scenariuszu popyt na ropę naftową rośnie wolniej niż w scenariuszu transformacji ewolucyjnej. Jednak w Perspektywach dla rynku energetycznego możemy także wyczytać ostrzeżenie, że całkowity wpływ na wzrost energii i środowisko zależeć będzie od alternatywnych materiałów stosowanych w zamian za artykuły jednorazowe z tworzywa sztucznego. Zakaz stosowania tworzyw sztucznych jednorazowego użytku może spowodować wzrost zapotrzebowania na energię i zwiększenie emisji dwutlenku węgla, jeżeli nie nastąpią dalsze postępy w zakresie alternatywnych materiałów, a systemy gromadzenia i ponownego wykorzystania nie staną się powszechne.

Dodaj komentarz

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *

Reklama