111
Views

Niezwykle popularną formą współpracy informatyka w branży IT jest samozatrudnienie, które mimo oczywistych zalet posiada również obiektywne wady. Dlatego wiele osób rozważa klasyczne formy zatrudnianie. Umowę o pracę czy umowa cywilnoprawną? Czym się charakteryzują i jakie są ich zalety oraz potencjalne wady?

Umowa o pracę

Jako pracownik związany umową o pracę, informatyk zobowiązuje się do wykonywania określonego rodzaju pracy na rzecz pracodawcy i pod jego kierownictwem oraz w miejscu i czasie przez niego wyznaczonym. Natomiast pracodawca przez umowę o pracę zobowiązuje się do zatrudnienia pracownika za ustalonym wynagrodzeniem. Umowa ta powinna być sporządzona na piśmie. W innym przypadku pracodawca najpóźniej w dniu rozpoczęcia pracy przez pracownika, powinien potwierdzić przedstawione ustalenia na piśmie i tam zamieścić  m.in strony umowy, rodzaj umowy i warunki umowy.

Umowa o pracę może mieć postać:

  • umowy na czas określony,
  • na czas nieokreślony,
  • umowy na cały etat (pełny wymiar godzin),
  • na część etatu (niepełny wymiar godzin).

Zalety umowy o pracę:

  • Pracodawca jest zobowiązany do opłacania składek na ubezpieczenia społeczne,
  • Prawo do płatnego urlopu macierzyńskiego i oraz urlopu wychowawczego,
  • Okres wypowiedzenia umowy regulowany przepisami i sformalizowany,
  • Gwarancja minimalnego wynagrodzenia za pracę,
  • Dodatkowe wynagrodzenie za pracę w godzinach nadliczbowych,
  • Prawo do płatnego urlopu wypoczynkowego oraz zwolnienia lekarskiego,
  • Zaletą dla pracownika zatrudnionego na umowę o pracę jest prawo skorzystania z pełnopłatnego urlopu wypoczynkowego (20 lub 26 dni, w zależności od stażu pracy),
  • Jest to stabilniejsza forma zatrudnienia niż umowy cywilnoprawne,
  • Przywileje takie jak wypłata zasiłku chorobowego czy macierzyńskiego (ze względu na obowiązek opłacania składki chorobowej).

Wady umowy o pracę:

  • Pracownik nie może powierzyć wykonywania swojej pracy innej osobie
  • Ściśle określone miejsce i czas wykonywania pracy (mniejsza preferencja na pracę zdalną)
  • ścisłe podleganie pracodawcy i jego kontroli
  • mniejsza elastyczność podejmowania współpracy z innymi podmiotami

Pamiętajmy, że umowa o pracę jest zawierana na podstawie kodeksu pracy i gwarantuje prawo do płatnych urlopów, ochronę przed zwolnieniem itd. Od wynagrodzenia w tej formie odlicza się wszystkie składki ZUS, a każdy pracownik etatowy ma obowiązek wypełniać polecenia przełożonych. Jak widać, umowa o pracę oferuje bardzo wiele przywilejów określonych w kodeksie pracy. Jednak ilość tych regulacji może bardzo często być ograniczeniem dla pracowników.

Powyższe zależności są szczególnie odczuwalne w dynamicznie rozwijających się technologiach informatycznych. Coraz częściej informatycy, programiści rezygnują z tej formy zatrudnienia, która ich ogranicza. Jeżeli pracownikowi zależy na stabilności, uregulowanym czasie i miejscu pracy, przywilejach pracowniczych, jasno określonych zasadach i przeniesieniu odpowiedzialności na pracodawcę, to nie powinien rezygnować z etatu. 

Umowa cywilnoprawna

Do popularnych tzw. umów cywilnoprawnych (przez niektórych populistycznie zwanych „śmieciowymi”) zalicza się umowę zlecenie oraz umowę o dzieło. Taki sposób zatrudnienia zapewnia większą elastyczność i sprawia, że pracownik nie jest całkowicie podporządkowany pracodawcy. Co więcej może nawiązać współpracę z wieloma zleceniodawcami.

Umowa cywilnoprawna nie określa i nie narzuca godzin i miejsca wykonywania pracy. To sprawia że taki rodzaj umowy ma idealne zastosowanie w branży IT. Trzeba mieć również na uwadze, że jeśli pracownik wykonuje pracę na podstawie umowy cywilnoprawnej, która spełnia przesłanki potrzebne do uznania jej za umowę o pracę, to może zostać to uznane za naruszenie praw pracownika. Tym samym jest to podstawa do ustalenie stosunku pracy.

Zasadniczą zaletą umów cywilnoprawnych są niższe koszty pracodawcy i samego pracownika. Wadą umów jest to, że pracownik nie ma też prawa do płatnego urlopu, zwolnienia lekarskiego oraz okresu wypowiedzenia czy tym bardziej odprawy. Po zakończeniu umowy cywilnoprawnej pracownik nie otrzymuje świadectwa pracy. Strony w umowie mogą jednak umówić się na płatne urlopy czy przewidzieć dogodne okresy wypowiedzenia. Umowa cywilnoprawna taka jak umowa zlecenia, czy o dzieło, nie podlega przepisom kodeksu pracy. Stąd rozbieżności w ochronie pracownika.

Umowa zlecenia

Umowa zlecenia/świadczenia usług polega na tym, że przyjmujący zlecenie (zleceniobiorca) zobowiązuje się do wykonania określonej czynności na rzecz dającego zlecenie (zleceniodawcy). 

Zalety umowy zlecenia:

– odprowadzane składki na ZUS (dla osób niebędących studentami)

– ewentualność skorzystania z 20% lub 50% kosztów uzyskania przychodu

– opcja uzyskania prawa do zasiłku dla bezrobotnych

– nie ma obowiązku podporządkowania pracodawcy

Wady umowy zlecenia:

– nie mają zastosowania przepisy kodeksu pracy

– okres pracy nie zalicza się do stażu pracy

– roszczenia rozstrzyga sąd cywilny, a nie sąd pracy

Umowa o dzieło

Umowa o dzieło zawiera zobowiązania zarówno wykonawcy jak i zamawiającego. Wykonawca jest zobowiązany do wykonania oznaczonego dzieła, a osoba zamawiająca ma obowiązek zapłacić mu wynagrodzenie.

Zalety umowy o dzieło:

– swoboda miejsca, czasu i sposobu wykonywania dzieła

– przyjmujący zamówienie nie musi wykonywać dzieła osobiście (chyba że umowa mówi inaczej)

– praca wykonywana jest bez kierownictwa

Wady umowy o dzieło:

– brak możliwości uzyskania prawa do zasiłku dla bezrobotnych

– brak składek ZUS (wada w kontekście „zbierania na emeryturę” czy świadczeń zdrowotnych)

– nie mają zastosowania przepisy kodeksu pracy

– ryzyko co do wykonania i jakości dzieła ponosi przyjmujący zamówienie.

W sytuacjach, gdy planujemy zmianę trybu pracy, przykładowo z etatu na działalność indywidualną musimy przede wszystkim wziąć pod uwagę koszty, z jakimi będziemy musieli się zmierzyć oraz to, czy przejście na taki tryb pracy będzie przynosić nam korzyści finansowe. Biorąc pod uwagę rozwój technologii i branży IT, zdecydowanie bardziej przyszłościową formą pracy jest podjęcie się trybu na zasadzie B2B. Dlaczego? Ponieważ pozwala się rozwijać i kształcić  oraz nie ogranicza w żaden sposób czasowo pracowników, dając im tym samym swobodę działania i realizowania postawionych celów.

Swoista konwersja na samozatrudnienie wiąże się jednak z utratą przywilejów typowo pracowniczych i jest mniej stabilną formą. Dlatego właśnie dla osób ceniących sobie komfort i pełną prawną ochronę pracownika, najlepszym wyborem pozostanie zawsze umowa o pracę. Pewnego rodzaju stanem przejściowym jest umowa cywilnoprawna. Niemniej nie jest ona najlepszym rozwiązaniem z perspektywy długofalowej, gdyż nie zapewnia stabilności umowy o pracę oraz nie umożliwia rozwoju biznesowego na poziomie porównywalnym od jednoosobowej działalności gospodarczej.

Marcin Staniszewski, Radca Prawny

Kancelaria Prawna RPMS Staniszewski & Wspólnicy

Kategoria artykułu
Biznes
Wpis partnerski

MenWorld.pl to lifestylowy magazyn dla mężczyzn. Na łamach naszej witryny internetowej można przeczytać artykuły z wielu dziedzin, które powinny zainteresować prawdziwego faceta. Nasi redaktorzy tworzą teksty o motoryzacji, podróżach, modzie, nowych technologiach oraz kulturze. Każdego dnia pojawiają się kolejne artykuły pisane w formie blogowej.

All Comments

  • Myślę że ze względu na to że trudno o dobrego informatyka i branża wyrywa ich sobie z rąk to trzeba dać taka umowę jaką on zechce 🙂

    Marta Wuwu 21/01/2021 06:49